Pranatacara
A. Pemahaman Pranatacara
1. Hakikat Pranatacara
Pranatacara
Nagari Indonesia
kadadosan saking maewu-ewu pulo saha maneka warni kabudayan. Kawontenan ingkang
mekaten menika njalari tuwuhing tatacara ingkang mawarni-warni. Tatacara
mujudaken peranganing warisanipun para leluhur ingkang perlu dipunpepetri sarta
dipunlestantunaken. Kanthi nindakaken tatacara kados ingkang dipunlampahi
dening para sepuh ing jaman rumiyin ateges sampun tumut ngleluri kabudayaning
bangsa. Kanthi punika kapanggalih perlu wontenipun wewaton sawatawis minangka
panglimbang saha ancer-ancer amrih lampahing upacara saged tumata sae tuwin
rancag. Ing adat sabenipun, masyarakat Jawa ngresaya dhateng tiyang ingkang
kaanggep nggadhahi kawasisan ing bab olah basa tuwin sastra supados ndherekaken
lampahing upacara ngantos paripurna ingkang asring sinebat panata laksana,
paniti laksana, utawi panatacara.
Pranatacara
utawi pidhato limrah sinebat medhar sabda inggih menika nglairaken gagasan,
pamanggih, utawi osiking manah sarana lisan ing sangajenging tiyang kathah.
Menawi mekaten sawenehing tiyang ingkang kapatah dados panata titi laksana
utawi paniti laksana menika ugi kalebet ewoning tiyang Pranatacara, ananging
beda jejibahan. Pidhato utawi wicantenan ing sangajengipun tiyang kathah menika
boten gampil, pramila kedah dipunsamektakaken sangunipun saha asring
dipungladhi utawi dipunlatih. Kanthi mekaten, jinisipun pidhato utawi
Pranatacara saged kabedakaken dados warni sekawan, inggih menika:
1. Pranatacara kanthi cara apalan
Pranatacara menika dipunayahi kanthi damel seratan
teks pidhato langkung rumiyin lajeng
dipun-apalaken tembung-tembungipun ngantos ukaranipun persis kaliyan
teks kala wau. Dados, ayahanipun boten mawi pamanggih-pamanggih enggal amargi
sampun kapurba dening teks (cathetan). Adhakanipun, menawi apalanipun wonten
ingkang supe, lajeng saged ndadosaken supe sanesipun. Pramila cara menika
asring dipunginakaken dening lare-lare ingkang nembe gladhen utawi ajar.
2.
Pranatacara kanthi
cara maos naskah utawi teks
Pranatacara kanthi maos naskah utawi teks menika juru pamedhar sabda saestu mbekta naskah pidhato lajeng
dipunwaos sawetahipun, boten dipun-apalaken. Pranatacara kanthi cara menika
gadhah ancas supados boten mlenceng saking tujuwan sakawit, boten klentu saha
wekdalipun winates.
3.
Pranatacara kanthi
cara dadakan utawi impromptu
Pranatacara cara dadakan menika cara pidhato ingkang
boten kanyana-nyana saderengipun. Menawi satunggaling paraga badhe dipun-aturi
ngayahi pidhato kanthi dadakan ing sawijining acara mila lajeng dipun-aturi
pidhato ngaten kemawon. Mila, piyantun ingkang kapiji kedah ingkang sampun
bêkèn lan padatan kersa medhar sabda. Sangunipun
cara Pranatacara dadakan menika kedah trampil ing pamicara saha kathah
pengalaman lan seserepan.
4.
Pranatacara kanthi
cara ekstemporan
Pranatacara cara ekstemporan inggih menika juru pamedhar
sabda ngasta cathetan alit minangka gaman utawi pangemut-emut urutaning ingkang
badhe dipunngendikakaken. Cathetan wau namung wos-wos utawi garis ageng babagan
ingkang badhe dipun-aturaken. Ing salajengipun salebeting Pranatacara
dipunrembakakaken kanthi pamanggih-pamanggih enggal ingkang salaras kaliyan
swasana utawi keperluan.
Pranatacara, miturut isi lan basanipun, gadhah
sipat-sipat: ringkes lan prasaja, basanipun rowa lan rinengga, populer, ilmiah, mligi utawi umum.
Kejawi punika, nalika nindakaken Pranatacara sawijining
paraga kedah anggadhahi sangu utawi syarat:
1.
Patrap utawi sikep
Patrap utawi sikep rikala Pranatacara kedah nedahaken
tata krami utawi trapsila, inggih menika solah bawa utawi tindak-tanduk ingkang
prasaja, menapa wontenipun, boten dipundamel-damel. Mimik utawi ewahing pasuryan katingal sumringah anengsemaken amargi
swasananipun swasana remen. Ebahing perangan badan ugi kaginakaken kangge
nambahi gesanging pangandikan, upaminipun: njlentrehaken kanthi raos semangat
makantar-kantar tamtu kemawon astanipun juru pamedhar sabda ngetingalaken raos
semangat upaminipun kanthi ngepel asta. Ing upacara pangrukti layon
sasaged-saged ngetingalaken raos sedhih utawi ndherek ngraosaken duhkita.
2.
Busana lan ngadi
sarira
Nalika nindakaken ayahan Pranatacara, busananipun lan
ngadi sariranipun pamedhar sabda kedah dipunlarasaken kaliyan kawontenan.
Menika jumbuh kaliyan paribasan “ajining sarira saking busana”. Liripun, ing salebeting
pasamuan sampun ngantos karana busana ingkang boten trep (‘norak’) ndadosaken
asor prabawanipun; uger saweg dados punjering kawigatosan tumraping para rawuh.
3.
Basa lan sastra
Basa menika minangka pirantos utawi sarana lelantaran,
sesambetan, utawi lung- tinampen kaliyan para tamu ingkang mirengaken. Mila,
basanipun boten basa dakik-dakik, ingkang tetembunganipun boten dipunmangertosi
ing akathah. Salajengipun, basa ingkang gampil dipuntampi utawi basa komunikatif tuwin trep utawi pas ing
panganggenipun kedah migatosaken:
a. sinten ingkang gineman
b. sinten ingkang dipunajak gineman
c. sinten ingkang dipunginemaken
d. swasana nalikanipun gineman
e. sami mangertosi ingkang dipunginem.
Dados, kirang trep menawi anggenipun nindakaken
Pranatacara mligi ngginakaken basa apalan, langkung sae mangertosi kabetahan
saha swasana nalikanipun saweg pangandikan, saged mulur mungkret ngengeti
swasana, wekdal, lan kabetahanipun.
(Kabesut sakingTuntunan Pranatacara saha Paniti Laksana dening
Drs. Sutardi Atmasandjaja, kanthi ewah-ewahan
sawetawis)
Sipat-Sipating
Pranatacara miturut Ancas utawi Tujuan:
1.
Pranatacara
pambagyaharja
2.
Pranatacara
mamitaken jenazah
3.
Pranatacara
ngarahaken sawijining bab ing pakempalan
4.
Pranatacara
ngresmekaken (madegipun papan pangibadahan, tetenger, lsp.)
5.
Pranatacara
pamedhar sabda
6.
Pranatacara
palapuran (ing pakempalan, organisasi koperasi, lsp.)
Sipat-Sipating Pranatacara miturut
Isi lan Basa:
1.
Pranatacara
ringkes lan prasaja
2.
Pranatacara
rowa lan rinengga
3.
Pranatacara
popular
4.
Pranatacara
ilmiah
5.
Pranatacara
mligi utawi umum
Cengkorongan Medhar Sabda:
1.
Salam
pambuka
2.
Atur puji
syukur dhateng Gusti Allah
3.
Atur
kasugengan, kairing atur panuwun
4.
Wedharing
gati utawi wosing medhar sabdha (isining Pranatacara)
5.
Atur nyuwun
pangapunten (tumrap ingkang kagungan karsa)
6.
Panutuping
atur/ salam
PANATACARA ING ADICARA SYAWALAN
Assalamu’alaikum Wr. Wb.
Karaharjan, katentreman sarta kabagyan paring dalem Allah ingkang Maha
Asih, mugi tansah kajiwa kasarira dhumateng panjenenganipun para rawuh ingkang
minulya.
Nuwun, para pepundhèn, para sesepuh saha para pinisepuh ingkang dahat
kinabektèn. Para pangembating praja ingkang
sinudarsana. Bapak-bapak, ibu-ibu,
para kadang sepuh
anem, para rawuh kakung miwah
putri ingkang sinuba ing pakurmatan.
Keparenga kula mambeng
saha nggempil kamardikan
panjenengan sadaya, awit
kula piniji
saking panitya, kinèn ngaturaken urut reroncèning acara ing wekdal
menika. Namung sadèrèngipun kula ngaturaken
rantamaning acara menika, sumangga kula dhèrèkaken ngonjukaken puji
syukur wonten ngarsa dalem
Gusti Ingkang Maha
Agung, karana sih
wilasa miwah barokah
ingkang rumentah dhumateng panjenengan sadaya dalasan
kula, satemah ing kalenggahan menika saged makempal kanthi pinayungan
karaharjan, tebih saking rubéda nir ing sambékala. Amin.
Nun inggih para
lenggah ingkang sinuba
ing pakurmatan, keparenga
panatacara murwani lekasing sedya ingkang menika énggal badhé binuka lampahing
titilaksana acara syawalan, kanthi ngaturaken reroncèning acara ingkang sampun
karantam déning panitya, nun inggih:
1. (Acara ingkang angka
sepisan) pambuka
2. (Angka kalih) waosan kitab
suci Al-Qur’an
3. (Déné ingkang angka tiga inggih menika) atur
pambagyaharja
4. (Acara angka sekawan)
pratignya syawalan saking wiranèm
5. (Ingkang angka gangsal)
pratignya syawalan saking warga
6. (Déné ingkang angka enem)
pratignya syawalan saking pengurus
7. (Acara ingkang angka pitu)
inggih menika panampining pratignya syawalan
8. (Acara ingkang angka wolu) inggih
menika jawat asta
9. (Acara ingkang angka sanga)
inggih menika suméné sawetawis
10. (Tataran acara ingkang angka sedasa) katerangan bab syawalan utawi
hikmah syawalan
11. (Ndungkap acara ingkang angka sewelas utawi ingkang pungkasan)
inggih menika panutup
Mekaten para rawuh
ingkang minulya, rantamaning
adicara ing kalenggahan
menika. Minangka pratandha pambukaning
adicara, sumangga kula dhèrèkaken sesarengan manungku puja konjuk wonten
ngarsa dalem Allah
ingkang Maha Agung,
miturut agami saha
kapitadosanipun piyambak-piyambak. Sumangga kula dhèrèkaken.
................................................................................................................................................
Cekap, matur nuwun.
Para lenggah ingkang bagya mulya, acara ingkang angka kalih inggih
menika waosan kitab suci Al-Quran.
Pramila dhumateng paraga
ingkang sampun kapiji
nenggih
sedhèrèk................... kula
sumanggakaken.
................................................................................................................................................
Kaaturaken aguning panuwun dhumateng sedhèrèk ............. mugi-mugi amal saé
panjenengan pikantuk pituwas ganjaran saking ngarsa dalem Allah SWT.
Mekaten ugi tumrap ingkang midhangetaken, mugi-mugi Allah kepareng ngluberaken
rahmatipun. Amin.
Bapak-bapak, ibu-ibu, tuwin para lenggah ingkang dahat kinurmatan,
ndungkap acara ingkang angka tiga inggih
menika atur pambagyaharja saking
pangarsaning panitya ingkang
badhé dipunsalirani déning panjenenganipun bapak............. dhumateng
penjenganipun bapak ............ kula sumanggakaken.
................................................................................................................................................
Para rawuh ingkang dahat kinurmatan, mekaten atur pambagya saking
pangarsaning panitya, kanthi terang trewaca wijiling pangandika ngaturaken
pambagya. Salajengipun, acara ingkang angka sekawan inggih menika
pratignya syawalan saking para wiranem
kukuban ............. ingkang badhé dipunsalirani déning sedhèrèk .......
dhumateng sedhèrèk ................................. kula sumanggakaken.
................................................................................................................................................
Matur nuwun dhumateng sedhèrèk .......... minangka sulihipun para mudha
wewengkon........... Salajengipun, adicara ingkang angka gangsal inggih
menika pratignya syawalan saking
warga kukuban .............
ingkang badhé dipun
sarirani dening panjenganipun
bapak ....... minangka wakiling
sedaya warga. dhumateng
panjenganipun bapak ................................. kula sumanggakaken.
................................................................................................................................................
Agunging panuwun katur dhumateng panjenenganipun bapak
....................... ingkang sampun kepareng
nyulihi sedaya warga.
Pratignya syawalan salajengipun
inggih menika saking
pengurus wewengkon ........................., ingkang badhé dipunsalirani dening panjenenganipun bapak
....................... dhumateng panjenganipun bapak
................................. kula sumanggakaken
....................................................................................................................................................
Sampun purna pangandikan saking panjenganipun Bapak ......... minangka sulihing
sedaya pengurus.
Para lenggah ingkang minulya, ndungkap acara ingkang angka pitu inggih
menika panampining pratignya syawalan
saking para wiranem, saking sedaya warga tuwin saking para pengurus dening
sesepuh pangarsaning wewengkon ...................... ingkang badhé
katindakaken déning panjenganipun bapak........................ dhumateng penjenganipun bapak .............................. wekdal kula
sumanggakaken.
................................................................................................................................................
Terang trewaca wijiling
pangandikan saking panjenganipun
bapak ................ nampi
saha
hananggapi pratignya syawalan ingkang sampun katur ing ngajeng.
Dhumateng pajenganipun bapak
................... kula aturaken agunging panuwun.
Para rawuh ingkang minulya, ndungkap acara ingkang angka wolu inggih
menika jawat asta. Dhumateng
panjenganipun bapak sesepuh pangarsaning kampung
kasuwun kapareng jumeneng, nampi
jawat asta kawiwitan saking para
pinisepuh, lajeng para pengurus, kasambet dening sedaya warga, mekaten ngantos
waradin. Wekdal sacekapipun kula sumanggakaken.
.............................................................................................................................................
Para rawuh ingkang dahat kinurmatan, atur uninga bilih acara ing
kalenggahan menika dèrèng purna.
Tataran adicara ingkang angka sanga inggih menika suméné sawetawis.
Dhumateng para rawuh, sumangga kepareng lenggah kanthi mardikaning penggalih
ngrahabi dhaharan saha unjukan ingkang sampun kacawisaken déning panitya.
Minangka panglipur sawetawis, badhé katur pasugatan lumantar pita swara.
Dhumateng kadang panata swara kula sumanggakaken.
................................................................................................................................................
Nuwun para lenggah ingkang dahat
kinurmatan, kepareng sumela atur, ndhèrèk nggempil
kamardikan panjenengan sami, awit badhé katur sambeting adicara.
Jumbuh kaliyan urut
reroncèning acara ingkang
sampun katur wonten
ngajeng, tataran adicara ingkang angka sedasa inggih menika hikmah syawalan
ingkang badhé dipunwedhar déning panjenenganipun bapak ..................
dhumateng panjenenganipun bapak ............ wekdal saha papan kula sumanggakaken.
................................................................................................................................................
Mekaten para rawuh, katerangan bab
syawalan saking panjenenganipun bapak ..................
mugi-mugi sageda andayani tambahan
seserepan saha kathah
gina paedahipun tumrap kula
lan panjenengan sedaya. Dhumateng bapak ................................
kula aturaken agunging panuwun.
Para lenggah ingkang dahat kinurmatan, ndungkap adicara ingkang pungkasan
inggih menika panutup. Sumangga
pepanggihan ing wekdal menika kapungkasi sesarengan kanthi atur panuwun wonten
ngarsaning dalem Allah SWT ingkang Maha
Agung, déné acara syawalan ing kalenggahan menika saking
purwa, madya, dumugi
wasana saged kaleksanan
kanthi raharja tebih
saking sambékala. Donga puji syukur kula sumanggakaken miturut agami
saha kapitadosanipun piyambak- piyambak, sumangga............................................................................................................
Cekap, matur nuwun
Mbok bilih anggen kula ngayahi jejibahan kathah atur saha patrap
ingkang boten ndadosaken
renaning penggalih, amargi cupeting seserepan kula ing rèh subasita,
basa tuwin sastra, kula nyuwun rumentahing
agunging pangaksami saking panjenengan sedaya. Wasana sugeng kondur,
mugi-mugi rahayu ingkang tansah pinanggih. Nuwun, matur nuwun.
Wassalamu’alaikum Wr. Wb.
Las Vegas Sands Casino
BalasHapusThe Sands 샌즈카지노 opened its casino in 1xbet 2008 and soon opened its doors to 인카지노 Las Vegas-based developer. It is the first casino in the United States to be built About Us · History · History · Contact Us · Contact Us
Casino Site Review 2021 | Lucky Club
BalasHapusLucky Club is a UK based and licensed gambling operator licensed in luckyclub.live Gibraltar. The operator was created in 2010, while in Gibraltar, it operates a Rating: 4 · Review by LuckyClub.live